Pu’ae ha Pundie kuéra

Pu`ae

Péicha héra umi tai hyapúva ijeheguirei.Guaraníme jareko 12 pu’ae, 6 jurugúava ha 6 tïguáva.

Pu: he’ise tyapu.
’ae: ijeheguirei.

Pu’ae – vocal


Pu’ae kuéra oñemohenda Péicha


a) Pu’ae juruguava: a, e, i, o, u, y
ä) Pu’ae tïguáva: ä, ë, ï, ö, ü, ÿ
ch) Pu’ae ahy’ogua: y
e) Pu’ae ahy’otïgua: ÿ

Pu’ae kuéra oñemohenda péicha hyapu rupive
a) Pu’ae hyapu hatäva: a, ä, e, ë, o, ö
ä) Pu’ae hyapu ikangýva: i, ï, u, ü, y, ÿ


Jaikuaami pundie kuéra

Guaraníme jajuhúta 21 pundie. Ch, g, ç, h, j, k, l, m, mb, n, nd, ng, nt, ñ, r, rr, s, t, v, ’ (puso). Ñane ñe’ë guaraníme pundie kuéra ñamoñe’ë pe pu’ae “e” ndive. Che, ge, çe, he, je, ke, le, me, mbe, ne, nde, nge, nte, ñe, re, rre, se, te, ve, ’ (puso).Jaikuaa va’erä pe puso ñamoñe’ëha hese’ÿ.Jajesarekomi haguä: Ministerio de Educación y Cultura he’i ko’äga pe pundie “ç”Ndojeporuvéimaha upéicharamo jareko 20 pundiéntema.Upévagui “haçua”, jahai ko’äga péicha “haguä”.


Pundie kuéra guaraníme ñamohenda peícha

a) Pundie jurugua:ch, g, h, j, k, l, p, r, rr, s, t, v, ’(puso) = 13
ä) Pundie tïguáva: m, mb, n, nd, ng, nt, ñ = 7
ch) Umi digrama ohechauka peteï taínte ha nda ikatúi jaipe’a ojoehegui jahaívo.
Mb, ch, nd, ng, nt, rr